«KEGOC» АҚ-та өндірістік қалдықтар жабдықты пайдалану, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және жаңарту процесінде түзіледі. Қалдықтарды басқару процестерінің барлығы Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінің талаптарына, ESG тұрақты даму қағидаларына, Экологиялық менеджмент жөніндегі нұсқаулыққа және корпоративтік «Қалдықтарды басқару» стандартына сәйкес ұйымдастырылған. Қалдықтарды басқару жүйесі Компанияның барлық қызметіне, оның ішінде филиалдарына және мердігер ұйымдарға келісімшарт шарттары мен Жеткізуші кодексіне сәйкес қолданылады. Бұл KEGOC-тің қолданыстағы нысандарында да, жаңа жобаларды жоспарлау және жүзеге асыру кезінде де қалдықтармен жұмыс істеуге бірыңғай тәсілді қамтамасыз етеді.
«KEGOC» АҚ қалдықтарды басқару саласында мердігер ұйымдарға кеңейтілген бақылау тәжірибесін біртіндеп енгізіп келеді. Белгіленген талаптарды орындаудан тыс, ашықтық пен экологиялық жауапкершілікті арттыру мақсатында және ESG қағидаларын ұстана отырып, 2024 жылдан бастап мердігер ұйымдардың берілген қалдықтарды өңдеу және соңғы жою әдістері туралы есеп беруін міндеттеді.
«KEGOC» АҚ өндірістік қалдықтары Ұлттық электр желісін дамыту және қызмет көрсету қызметімен тығыз байланысты. Олардың көлемі көбінесе жабдықты ауыстыру мерзімдерімен және қолданылатын материалдарға қойылатын регламенттелген талаптармен анықталады, бұл Компанияға қалдықтардың түзілу көлемін айтарлықтай азайтуға шектеу қояды. Дегенмен, «KEGOC» АҚ экологиялық жүктемені азайту бойынша тұрақты шараларды жүзеге асырады: ҒЗТКЖ аясында әзірленген шешімдерді енгізу арқылы жабдықтың қызмет ету мерзімін ұзартады, бөлек жинау жүйелерін дамытады және қалдықтарды қайта өңдеуге береді, осылайша олардың көлемін азайтып, электр желілерінің сенімділігін арттырады.
Қауіпті қалдықтарды мердігер ұйымға беру тек лицензия негізінде жүзеге асырылады, ол қайта өңдеу, залалсыздандыру, кәдеге жарату және (немесе) жою жұмыстарын (қызметтерін) орындауға мүмкіндік береді.
«KEGOC» АҚ қалдықтарды өз бетінше қайта өңдемейді. Сол кезде Компания олармен қауіпсіз жұмыс істеудің толық циклін қамтамасыз етеді: жинауды ұйымдастырады, паспортизациялайды, арнайы алаңдарда уақытша бөлек сақтауды жүзеге асырады, мердігер ұйымдарға қайта өңдеуге және кәдеге жаратуға береді, сондай-ақ келісімшарттық міндеттемелердің орындалуын бақылайды. Қалдықтарды беру Қазақстан Республикасының заңнамасына толық сәйкес жүргізіледі.
«KEGOC» АҚ жалпы қалдық көлемі*, тонна
|
Жыл |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
2024 |
|
Қалдықтар |
5117,11 |
4326,09 |
2635,99 |
3345,77 |
3586,831 |
*Қалдықтар көлемі туралы деректер, оның ішінде олардың кәдеге жаратылуы, қайта қалпына келтірілуі және өзге де өңдеу тәсілдері туралы мәліметтер үшінші тарап (PwC) тарапынан 2024 жылғы Жылдық есепті тәуелсіз тексеру шеңберінде расталды.
Ұзақ мерзімді динамика 2020 жылмен салыстырғанда төмендеу үрдісін көрсетеді (2020 ж. – 5 117 тонна, 2024 ж. – 3 587 тонна), бұл «KEGOC» АҚ-ның қалдықтарды азайту бойынша жүйелі жұмысының нәтижесін білдіреді. Сонымен қатар, қалдықтардың сипаты мен өңдеу инфрақұрылымындағы өңірлік айырмашылықтар қалдықтарды азайту немесе қайта өңдеу бойынша бірыңғай KPI белгілеуге мүмкіндік бермейді. Осыған байланысты Компания қалдықтармен жұмыс істеу процестерін жүйелі басқаруға басымдық береді: жыл сайынғы ішкі және сыртқы аудиттерге, бөлек жинауды дамытуға және мердігер ұйымдардың жұмысының ашықтығын арттыруға.
2024 жылдан бастап «KEGOC» АҚ макулатура, пластик, пайдаланылған батарейкалар, сондай-ақ шыны және қаңылтыр банкілерге арналған ортақ жәшікті қамтитын төрт контейнерлі жинау жүйесін енгізді. Мұндай жүйе қалдықтарды қайта өңдеуге жіберуге мүмкіндік береді, бұл полигондарға түсетін жүктемені азайтып, қоршаған ортаға теріс әсерді төмендетеді.
Аудит және бақылау
Қалдықтарды басқару жүйесі аудиттерді жүргізуді, қалдықтардың түзілуін азайтуға бағытталған іс-шараларды, оларды қайта өңдеуге, кәдеге жаратуға немесе қалпына келтіруге беруді көздейді. Қалдықтарды басқару және есептілік жүргізу жауапкершілігі Еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік департаментіне жүктелген, филиалдардың тоқсан сайынғы есептілігі қарастырылған, іс-шаралардың орындалуын мониторинг жасау жарты жылда бір рет жүргізіледі, нәтижелері жыл сайын атқарушы басшылық деңгейінде қаралады.
Компанияның әрбір нысанында жыл сайын қалдықтармен жұмыс істеуге аудит жүргізіледі, оған уақытша жинау шарттарын, сұрыптауды және есепке алу журналдарын жүргізуді тексеру кіреді. Бұдан бөлек, қалдықтарды басқару ISO 14001 экологиялық менеджмент жүйесі сертификатталған аясында сыртқы аудиттер барысында бағаланады.
Қалдықтарды азайтуға арналған инновациялар және ҒЗТКЖ
Кабель қалдықтарының және басқа да қалдықтардың түзілуін азайту мақсатында Компания 2024 жылы микропроцессорлық РҚА құрылғылары бар қосалқы станцияларда басқару кабельдерінің экрандаушы қабықшаларын жерге қосу қажеттілігін зерттеп, оның нәтижелерін енгізді. Дайындалған талаптар кабельдер мен РҚА құрылғыларының қызмет ету мерзімін ұзартуға мүмкіндік береді, бұл қалдықтардың түзілуін айтарлықтай қысқартуға, сондай-ақ жабдықтың сенімділігін арттыруға ықпал етеді.
Қызметкерлерді оқыту және тарту
Қызметкерлердің хабардарлығын және қатысуын арттыру мақсатында Компанияда қалдықтарды басқару саласында тұрақты түрде оқыту жүргізіледі. Өткізілген іс-шаралар:
Мердігер ұйымдардың қызметкерлері де қалдықтармен жұмыс істеу мәселелері бойынша алғашқы нұсқаулық барысында да, сондай-ақ Компания нысандарындағы кейінгі қызмет барысында да ақпараттандырылады.
2025 жылы «Ақтөбе МЭС» филиалы пластикпен экологиялық жауапты жұмыс істеуді растайтын Smart Plastic Zone алтын белгісін иеленді.
